این روز ها که ویروس کرونا به یکی از بزرگترین معضلات مردم تبدیل شده، به هر خانه ای که سر بزنید یا به هر سازمان یا فروشگاهی که مراجعه کنید، “الکل” اولین چیزی است که می بینید. خدا نکند که دست کسی با دستگیره های مترو یا هر جسم عمومی دیگری برخورد کند، بدون فکر کردن به عوارض جانبی الکل برای پوست، سریع آن را از کیف خود درآورده و به کشتن کرونا های موجود بر روی دست اقدام می کنند! استفاده از محلول های ضد عفونی برای از بین بردن ویروس ها سریع ترین، راحت ترین و موثر ترین راه است، اما نباید از مضرات آن غافل شد. اما خب چه باید کرد؟ آیا همه ی محلول های ضد عفونی ضرر دارند؟ آیا استفاده طولانی مدت از الکل برای ضد عفونی آسیب های جدی به دنبال دارد؟ در ادامه خواهیم دید.
حقایقی درباره الکل
الکل یکی از مشتقات آلی آب (H2O) است که معمولاً با R در ساختارهای آلی نشان داده می شود. الکل ها از رایج ترین ترکیبات آلی هستند که از آن ها در ساخت عطر استفاده می شود و فراوان ترین مواد آلی تولید شده در صنعت هستند. دو نوع اتانول و متانول از شناخته شده ترین انواع الکل هستند. اتانول در لوازم بهداشتی، دارویی، سوخت، ضد عفونی کننده ها و همچنین برای استریل کردن وسایل بیمارستانی استفاده می شود. متانول به عنوان یک حلال، برای ساخت فرمالدئید و رزین های خاص، سوخت های ویژه، ضد یخ و برای تمیز کردن فلزات نیز استفاده می شود. اکثر الکل ها مایعات یا جامدات بی رنگی در دمای اتاق هستند. الکل های با وزن مولکولی پایین، محلول در آب هستند و با افزایش وزن مولکولی، کمتر در آب حل می شوند و نقطه جوش، فشار بخار و چگالی آن ها افزایش می یابد.
عوارض الکل چیست؟
زمانی که دسترسی فوری به آب و صابون ندارید، محلول های ضد عفونی می توانند جایگزین سریع و خوبی برای تمیز کردن دست ها باشند. این محلول یا ژل ها برای جلوگیری از انتشار میکروب و بیماری ها استفاده می شوند زیرا دست های شما را ضد عفونی و تمیز می کنند و به همین دلیل روزانه مورد استفاده زیادی قرار می گیرند، اما آیا از مضرات الکل برای پوست خبر دارید؟ بیشتر محلول های ضد عفونی حاوی الکل هستند و الکل ها عوارض جانبی زیر را برای پوست شما ایجاد می کنند:
- باعث تحریک پوست می شوند.
- پوست دست شما را به اشعه UV حساس تر می کنند.
- گاهی باعث واکنش های آلرژیک می شوند.
- با از بین بردن باکتری های مفید پوست، آن را آسیب پذیر می کنند.
- می توانند خطر ابتلا به اگزما را افزایش دهند.
- ممکن است باعث مسمومیت الکلی شوند.
تحریک شدن پوست با الکل
گاهی استفاده از محلول ضد عفونی بر پایه الکل باعث تحریک پوست می شود. از نشانه های حساسیت یا تحریک ، کمی خارش یا احساس سوزش در دستان می باشد. این محلول های ضد عفونی دست نیز می توانند اولین لایه های پوست شما را خشک کرده و باعث از بین رفتن این لایه ها شوند. به همین دلیل استفاده زیاد از ضد عفونی کننده دست بر پایه الکل توصیه نمی شود. برخی قسمت های بدن پوست حساس تری دارند، پس مراقب برخورد این محلول ها با دیگر قسمت های بدن خود باشید. ونسا توماس، شیمیدان آرایشی و بنیانگذار Freelance Formulations می‌گوید: “ماده اولیه در فرمول های ضد عفونی دست، اتیل یا ایزوپروپیل الکل و گاهی همراه با نرم کننده های غلیظ و گاهی عطر ها برای کاهش بوی تند الکل فرموله می شوند که استفاده مکرر از آن ها باعث تحریک پوست یا خشکی آن می شود.”
حساس شدن پوست نسبت به نور UV با الکل
وقتی به طور مکرر از محلول های ضد عفونی حاوی الکل برای پوست دست خود استفاده می کنید، به مرور لایه های رویی پوست خود را از بین می برید و باعث نازک تر شدن پوست دست و خشکی آن می شوید. در این شرایط، پوست دست شما به اشعه های مضر خورشید اجازه می دهد به عمق دست های شما نفوذ کنند، بنابراین دستان شما بیشتر در معرض آفتاب سوختگی قرار می گیرند. مراقب دستان ارزشمند خود باشید، سعی کنید از بهترین ضد عفونی کننده دست برای جلوگیری از ابتلا به انواع ویروس ها و از بین بردن انواع باکتری ها استفاده کنید و به پوست خود آسیب نزنید.
واکنش های آلرژیک در برابر الکل
برخی افراد به طور ذاتی و مادر زادی دارای پوست حساسی هستند. توصیه می شود این افراد به هیچ عنوان از محلول های ضد عفونی حاوی الکل استفاده نکنند، زیرا الکل یک ماده شیمیایی قوی برای از بین بردن باکتری ها و ویروس ها می باشد. کسانی که پوست حساسی دارند در برابر این ماده قوی واکنش نشان می دهند و مشکلاتی مانند قرمز شدن، ایجاد دانه های سفید و یا تحریک شدن پوست برای آن ها به وجود می آید. ممکن است با یک بار استفاده از این ماده دچار آلرژی نشوید، اما اگر پوست حساسی دارید به مرور و با چند بار استفاده از این ماده، حتما دچار آلرژی خواهید شد. پس به یاد داشته باشید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است!
آسیب پذیری پوست با الکل
استفاده زیاد از الکل در طولانی مدت می تواند پوست شما را در برابر برخی عفونت ها و باکتری ها آسیب پذیر تر کند! بر روی پوست انسان دو نوع باکتری وجود دارد: باکتری های مفید و باکتری های مضر. باکتری های مضر می توانند با وارد شدن به بدن به سلامتی ما آسیب برسانند، اما برخی باکتری های مفید باعث جلوگیری از ورود باکتری های مضر می شوند. پس بهتر است در حفظ این باکتری ها بر روی پوست کوشا باشیم! اگر در طولانی مدت و تعداد دفعات زیاد از الکل استفاده کنیم، باکتری های مفید پوست خود را از بین برده و بیشتر در معرض ابتلا به عفونت های مختلف قرار می گیریم. همچنین بین کاهش توانایی بدن شما برای مبارزه با عفونت های بیرونی و مقاومت قوی تر آنتی بادی ها ارتباط وجود دارد و استفاده بیش از حد از الکل می تواند علت آن باشد.
خطر ابتلا به اگزما با الکل
دکتر “پیترسون پیر”، پزشک متخصص پوست در موسسه مراقبت از پوست “پیر” از مضرات الکل برای پوست می گوید و توصیه می کند: «خیلی مهم است که در استفاده از محلول ضد عفونی حاوی الکل زیاده روی نکنید و بعد از هر بار استفاده پوست خود مرطوب کنید». اگزما معمولا به دلیل خشکی پوست و افزایش تماس پوست با محرک ها به وجود می آید و از آن جا که الکل باعث از بین رفتن لایه های بیرونی و در نتیجه خشکی پوست می شود، می تواند پوست را به اگزما مبتلا کند. از نشانه های اگزما بر روی پوست می توان قرمزی، خشکی، ترک ها و حتی تاول هایی که باعث خارش یا درد می شوند را نام برد.
مسمومیت با محلول حاوی الکل
محلول های ضد عفونی در صورتی که در دسترس کودکان و برخی نوجوانان قرار بگیرند، مسمومیت الکلی ایجاد می کنند. تعجب نکنید! گزارش های بسیار زیادی در دوران کرونا توسط پزشکان به دست آمده که نشان می دهد کودکان به دلیل نا آگاهی و برخی از نوجوانان برای ضد عفونی کردن دهان خود (البته خدا می داند!)، این محلول را قورت داده اند. مسمومیت های ناشی از قورت دادن محلول های ضد عفونی حاوی الکل بسیار خطرناک و کشنده هستند. بنابراین سعی کنید آن ها را دور از دسترس کودکان قرار دهید و در صورت مواجه با این مشکل سریعا به بیمارستان مراجعه کنید. دکتر نوریس می‌گوید: “از آنجایی که ضد عفونی‌کننده ها به راحتی در دسترس هستند، موارد زیادی در سراسر جهان وجود داشته که کودکان و نوجوانان به دلیل مسمومیت الکلی ناشی از مصرف ضد عفونی های دست در بیمارستان بستری شده‌اند.”
انواع محلول های ضد عفونی
محلول های ضد عفونی بسته به نوع ماده موثر برای از بین بردن باکتری ها به دو نوع الکلی و غیر الکلی تقسیم می شوند. معمولا ماده اصلی این محلول ها، الکل است که با آب، عطر ها و گلیسیرین ترکیب می شود. این محلول ها حدودا حاوی 60 تا 95 درصد الکل هستند که معمولاً به شکل اتانول، ایزوپروپانول یا n-پروپانول است. در این غلظت بالای الکل، پروتئین ها بلا فاصله از شکل طبیعی خود خارج می شوند و به طور موثر انواع خاصی از میکرو ارگانیسم را از بین می برند. سایر ضد عفونی‌کننده های دست که غیرالکلی هستند معمولاً حاوی ترکیبی از آنتی بیوتیک هایی به نام تریکلوزان یا کلروباربان ایتریم هستند و در برخی موارد با کلرید بنزالکونیوم (BAC) ساخته می شوند که خاصیت ضد عفونی کنندگی و ضد میکروبی سریع دارند و از نرم کننده هایی مانند گلیسیرین برای رطوبت پوست نیز استفاده می کنند.
کدام یک موثر تر است؟ محلول الکلی یا غیر الکلی؟
محلول های ضد عفونی الکلی اگر به مدت 30 ثانیه روی دست ها مالیده شوند و در هوا خشک شوند، می توانند میزان باکتری ها، قارچ ها و برخی ویروس ها مانند آنفولانزا را کاهش دهند، اما به طور کلی برای باکتری هایی مانند نوروویروس و برخی انگل ها بی تاثیر هستند. اما تاثیر محلول ضد عفونی غیر الکلی چگونه است؟ طبق نظریه سازمان جهانی بهداشت، استفاده از محلول های ضد عفونی غیر الکلی نانو نقره به دلیل عدم وجود مواد شیمیایی و عوارض جانبی، توصیه می شود. این محلول ها تاثیر و قدرت زیادی بر روی انواع میکروب ها، قارچ ها و ویروس ها دارند اما دیگر برتری آن ها نسبت به محلول های الکلی این است که هیچ عوارض جانبی ندارند و می توان به طور مداوم از آن ها استفاده کرد. به عنوان نمونه می توان از محلول ضد عفونی کننده پوست و زخم نانوسیل نام برد.
بهترین محلول ضد عفونی کدام است؟
محلول های ضد عفونی نانو نقره نوعی محلول غیر الکلی هستند که بر طیف وسیعی از میکرو ارگانیسم ها، میکروب ها، باکتری ها و قارچ ها تاثیر گذارند. بر اساس مطالعات انجام شده، این مواد در از بین بردن 99.99 درصد میکروب ها و ویروس هایی مانند کرونا، آنفولانزای خوکی، MRSA و نورو ویروس، E-Coli و سالمونلا موثر تر بوده و آسیبی به پوست یا بدن وارد نمی کنند. محلول های ضد عفونی نانو نقره معمولا حاوی پراکسید اکسیژن و نیترات نقره می باشند که کاملا بی خطر هستند، بنابراین با توجه به عوارض جانبی الکل، بهتر است از این نوع محلول های ضد عفونی استفاده کنید که مواد تشکیل دهنده آن برای شما مضر نیستند و همچنین در از بین بردن ویروس ها و باکتری ها موثر تر عمل می کنند. برای آشنایی بیشتر با این قبیل محلول های ضد عفونی می توانید به وب سایت نانوسیل مراجعه کنید.
ویژگی های یک محلول ضد عفونی خوب
محلول های ضد عفونی دست بدون الکل حاوی موادی هستند که به پوست و سلامتی انسان آسیب نمی زنند. برخی از این محلول ها پس از انجام فرایند کشتن باکتری ها، به آب و اکسیژن تجزیه می شوند و اکسیژن آزاد می کنند که این کار باعث ایجاد رطوبت و آب رسانی به پوست دست می شود و دارای مضرات الکل برای پوست نیستند. به همین دلایل است که این محلول ها بهترین جایگزین برای محلول های الکلی هستند. از دیگر ویژگی این محلول ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم ایجاد حساسیت و التهاب در پوست
- آب رسانی به پوست
- قابل استفاده در نزدیکی خوردنی ها
- اثر بخشی در طولانی مدت
- قدرت بالا برای از بین بردن طیف وسیعی از ویروس ها و قارچ ها
- وجود هیدروژن پرواکساید طبیعی به جای الکل
- عدم ایجاد خطر مسمومیت های الکلی
- مناسب استفاده برای افراد دارای پوست حساس
از محلول های غیر الکلی استفاده کنید
مضرات الکل برای پوست را فراموش نکنید. ممکن است استفاده از محلول های ضد عفونی الکلی ممکن است در کوتاه مدت برای شما مشکلی ایجاد نکند، اما استفاده طولانی مدت از آن ها می تواند به سلامت پوست شما آسیب بزند و حتی گاهی باعث چروکی زود رس پوست شود. حتما در دوران کرونا در اطرافیان خود فردی را ملاقات کرده اید که پوست دستانش به دلیل استفاده از این محلول ها دچار خشکی، التهاب یا چروک شده باشد و در به در دنبال پزشک و کرم های مختلف برای درمان پوستش باشد. هرگز فراموش نکنید که ” پیشگیری بهتر از درمان است” بنابراین مراقب خود باشید و از بهترین محلول برای ضد عفونی پوست دست خود استفاده کنید.
منبع: healthline
